Sheol mé páipéar chuig gach páirtí polaitiúil agus comhalta den Oireachtas an 2 Feabhra den teideal Ról an Ombudsman a Fhorbairt agus a Bharrfheabhsú (Developing and Optimising the Role of the Ombudsman). Mhínigh mé sa doiciméad sin an chaoi ar féidir leis an Ombudsman ról níos iomláine a ghlacadh le tacú leis an gcóras srianta agus ceartúcháin a theastaíonn le haghaidh rialtas maith dar liom. Thug mé cur síos mionsonraithe ar cheithre mholadh shainiúla, agus is é mo thuairim go gcuirfeadh na moltaí sin ar chumas m’Oifige an caidreamh idir an tOmbudsman agus an Rialtas a athchóiriú agus a athchothromú chun feabhas a chur ar mhuinín an phobail i bhfeidhmiú éifeachtúil Fhoras an Ombudsman.
Beidh reachtaíocht nua de dhíth le haghaidh fhormhór na n-athruithe a mhol mé, ach ní bheidh caiteachas breise ar bith, nó fíorbheagán caiteachais bhreise, de dhíth. Déanta na fírinne, is dócha go mbeadh coigilteas i réimsí eile mar thoradh ar na hathruithe a mhol mé.
Bhí roinnt de mholtaí mo dhoiciméid le feiceáil sa Chlár do Rialtas Náisiúnta nuair a foilsíodh é i mí an Mhárta. Thug mé suntas ar leith don mhéid a bhí scríofa maidir le téarmaí tagartha an Ombudsman a shíneadh chun gach comhlacht atá maoinithe go poiblí a chuimsiú agus maidir le bunú Choiste Oireachtais nua – an Coiste um Imscrúduithe, Maoirseacht agus Achainí.
Tá roinnt moltaí déanta agam cheana féin leis an Roinn Airgeadais maidir cúrsaí praiticiúla i ndáil le cur i bhfeidhm na moltaí chun téarmaí tagartha m’Oifige a fhairsingiú. Tá súil agam go bhféadfaí dul chun cinn a dhéanamh go luath chun gníomhú i leith an tiomantais seo, mar sílim gur comhpháirt ríthábhachtach de chlár athchóirithe na seirbhíse poiblí atá ann.
Rinneadh athruithe móra ar struchtúr agus ar ghnáthaimh Oifig an Ombudsman in 2010. Is dóigh gurbh é an tionscadal bainistíochta athruithe ba mhó a rinneadh ó bunaíodh an Oifig in 1984.
In Plean Straitéiseach na hOifige 2010-2012, aithníodh láimhseáil fheabhsaithe agus níos sciobtha ar ghearáin mar chuid lárnach le haghaidh rath na hOifige amach anseo. Níor mhór nithe áirithe a chur san áireamh agus an plean á dhréachtú, amhail srianta acmhainní an Státchiste, riachtanais an Chomhaontaithe ar an tSeirbhís Phoiblí 2010-2014, an méadú suntasach a tháinig ar líon na ngéarán a cuireadh faoi bhráid na hOifige, agus an síneadh molta ar théarmaí tagartha an Ombudsman.
Tá sé mar cheann de mhórchuspóirí an phlean straitéisigh a chinntiú go dtugann struchtúr, córais agus gnáthaimh na hOifige tacaíocht cheart d’eagraíocht atá oiriúnach don fheidhm agus a dhéanann a seirbhísí a sheachadadh ar bhealach cothrom, éifeachtach agus éifeachtúil dá cuid custaiméirí.
Ag cuimhneamh ar an méid sin, rinne an Oifig, i gcomhar le cúnamh seachtrach, measúnú ar an struchtúr eagraíochtúil agus ar na gnáthaimh gnó a bhí ann cheana féin, agus aithníodh athruithe is gá a chur i bhfeidhm chun na nithe seo a leanas a chinntiú:
Cuireadh tús leis an measúnú i nDeireadh Fómhair 2010, agus cuireadh an struchtúr agus na gnáthaimh i bhfeidhm an 1 Márta i mbliana.
Go bunúsach, léiríonn an struchtúr agus na gnáthaimh nua go bhfuiltear ag aistriú ó aonaid láimhseála gearáin atá tiomnaithe d’earnálacha ar leith (amhail ranna rialtais, údaráis áitiúla, leas sóisialta agus sláinte srl) faoi mar a bhí ann roimhe seo. Ina n-áit sin, tá samhail níos solúbtha curtha i bhfeidhm againn. Baineadh na deighiltí sin agus simplíodh an riaradh chun tréchur gearáin a bharrfheabhsú, chun an tsolúbthacht a fheabhsú, agus chun cur ar ár gcumas acmhainní foirne a imlonnú i gcás éileamh mór in aon aonad ar leith.
Tá trí aonaid gnáthaimh ag an Oifig anois: Fiosruithe, Measúnú agus Iniúchtaí. Láimhseálann na hAonaid sin gearáin de gach cineál, beag beann ar an gcomhlacht poiblí a bhfuil an gearán á dhéanamh ina leith. Tá sé mar bhunchuspóir gach Aonaid an fiosrú nó an gearán a réiteach a luaithe agus is féidir sa ghnáthamh. Déanann aonad eile, an tAonad Imscrúduithe, na gearáin is casta a láimhseáil nach féidir iad a réiteach go neamhfhoirmiúil. Bíonn an t-aonad sin ag plé le himscrúduithe córasacha freisin ina bhféachtar ar phátrúin líomhnaithe droch-chleachtais a d’fhéadfadh a bheith i gceist le roinnt gearán nó, leoga, le roinnt comhlachtaí poiblí. Táthar ag súil go dtiocfaidh laghdú mór le himeacht ama ar an méid ama agus acmhainní a shanntar do gach gearáin mar gheall ar na socruithe nua sin. Dá bhrí sin, bheifí in ann torthaí na ngearán a chur ar fáil ar bhealach níos gasta agus níos freagrúla dár gcliaint.
Ina theannta sin, agus ag cuimhneamh di ar an ngá éifeachtúlachtaí feabhsaithe a chur i bhfeidhm ar fud na hearnála poiblí ar fad, d’iarr an Oifig ar na comhlachtaí poiblí ar fad ag teacht faoina téarmaí tagartha cabhrú léi trí chomhaid agus faisnéis ábhartha a chur ar fáil don Oifig níos gasta. Glacaimid buíochas leis na comhlachtaí poiblí as a gcuid cúnaimh go dtí seo ina leith sin.
Molaim go hard an fhoireann bhainistíochta agus na baill foirne as an gcur chuige toilteanach agus seiftiúil a ghlac siad chun an struchtúr agus na gnáthaimh a dhearadh agus a chur i bhfeidhm i dtréimhse ama an-ghearr. Lena gceart a thabhairt dóibh, léirigh siad go raibh siad an-toilteanach glacadh le hathruithe móra agus saothrú chun feabhsuithe breise a chur ar an tseirbhís a chuirimid ar fáil dár gcliaint.